масло черного тмина - WAFA (Salamalec, 2024)
Длабочина која допира длабоко во душата на повредените и остава трага која е тешко да се заборави. Такво е чувството со музиката на Масло Черногo Тмина. Еден од оние артисти кои не може само бледо да стои во позадина. Те влече длабоко внатре, пренесувајќи те во светот кој го создал. Имаш две опции: да влезеш внатре и да почуствуваш се што има да понуди, или да побегнеш, и да избегнеш да се соочиш со сопствената болка.
Артист од Казахстан кој започна под овој псевдоним во 2018, објавувајќи два сингла кои привлекоа внимание со својата уникатност, со само еден албум пред овој, и многу синглови кои ни ги даде низ годините, додека ние постојано чекавме да видиме каде ќе води неговата трансформација, го објави својот втор албум – WAFA, на крајот на минатата година. Во него, тој ни ја прикажува формата која ја зазел моментално, носејќи ги со себе корените со кои стигнал до тука. Песни кои ја менуваат душата и инструментали кои нудат длабок увид во неговото битие.
Ајдин (Масло Черного Тмина) и неговиот продуцент Даник (DRK9SS) работат заедно од самиот почеток. Совршен пар со длабока поврзаност. Морам да кажам дека никогаш не се чувствувам исто кога слушам траки на Ајдин продуцирани од други, како кога ги слушам оние направени со Даник. Постојано е присутна една посебна реалност во звукот кој тие го создаваат.
WAFA започнува со интро кое го вовлекува слушателот. Ајдин влегува со мешавина на духовност и уличен вајб, поставувајќи ни го тонот за патувањето во кое ќе влеземе. Дури иако првата трака носи со себе енергија на рап-биф, со вовед за тоа кој е тој, нешто што веќе добро го знаеме од целата негова мината музика, зборовите кои ги користи и начинот на кој ги рецитира често имаат силен духовен контекст.
Втората трака од албумот – онаа која најсилно ми прозбори кога прв пат го слушав албумот Lyublu (Сакам), рефренот оди вака:
Я люблю ночь больше, чем день (Ја сакам ноќта повеќе од денот)
Я люблю смерть больше, чем жить (Ја сакам смртта повеќе од животот)
Метафорите што ги користи Ајдин никогаш не се плитки; често носат подлабоко значење отколку што зборовите сами по себе откриваат. Она што е фасцинантно во неговите текстови е тоа што често се осеќаш како да читаш света книга, кое те тера да застанеш и да размислиш што навистина се кажува. И обично постојат повеќе слоеви на значење.
Во оваа песна особено, тој зборува за она што генерално се нарекуваат “демони” во него. Тие скриени, немирни делови кои некои од нас исто ги истражиле, откривајќи безброј слоеви на сложеност внатре во себе. Тие се оние кои Јунг ги нарекува сенки, а со Суфиски термин (ако ја споредам сенката со nafs) тоа е и себството кое мора да се увиди, укроди и трансцедентира за да може човек да се приближи кон Божественото. Очигледно е дека Ајдин веќе го истражил ова внатрешно поле. Во песната зборува, како иако оваа сенка го донесла до ова што е денес, тој се обидува да ја укроти и да ја заклучи длабоко внатре, во приватно светилиште каде чека, недопрена, до денот на судот каде ќе ја открие целата своја светлина.
Има дел од мене која ја обожава поетската убавина во ова, со желба за сировото дознавање кое ја формира душата, која сепак треба да остане скриена, заклучена само за лични потреби и откритија. Друг дел од мене копнее за интеграција, верувајќи дека тие скриени парчиња треба да бидат дозволени да дишат и да коегзистираат со светлината. Дури и ако тој ја закопува длабоко, се надевам дека трагите од неговата темнина сеуште ќе бидат присутни преку неговата музика, скриени во зборовите и мелодиите, нудејќи го истиот лековит ефект за мене, и веројатно за многу други. Постои некаква ретка интимност во тој чин. Убавината на сведочење на нечиј внатрешен лавиринт, бескромпромисен и неприкриен, и наоѓање делови од сопствената сенка како одраз назад.
Како продолжени на ова, следната песна на албумот, jd, заедно со друг рапер од Казахстан Qaraqozgan, започнува со тоа што Ајдин користи Арапски зборови, кои според моето истражување мапираат една духовна патека, додека песната сеуште ја носи својата урбана хип-хоп енергија.
Од друга страна, Qaraqozgan носи сосема различен стил на рими, по old school, суров и тврд. Но инструменталот, кој е семпл од Portishead, одговара на двата артисти, создавајќи прекрасен спој. Иако нивните лирички енергии се разликуваат, нивната изведба ја носи истата смирена, опуштена присутност. Смирен начин на изразување каде се е прифатено како што е и тие ги споделуваат своите вистини со мирна увереност.
Сум забележала дека овој стил е присутен најчесто кај луѓе од одредени места во светот. Многу од нас кои доаѓаме од пост-социјалистички држави сме научиле да се помириме со се низ кое поминуваме и да успееме да го изразиме тоа на смирен, контролиран начин. Затоа никогаш не сум се противела на можноста да се шетам низ Скопје во тешки ноќи, низ брутализмот и густиот смог, со слушалки на уши, дозволувајќи неговата темна, но лековита музика да ме движи. Тоа е исто чувство кое сум го доживеала со трип-хоп и дарк џез. Прилично јасно е дека овие жанрови имаат длабоко влијание врз музиката на Масло Черного Тмина. Често има референци кон музиката на Portishead и Massive Attack, не само што го носи нивниот меланхоличен амбиент, туку влегува и во темната текстура на дарк-џезот.
Фасцинанто е што воопшто не е јавно присутен, а сепак неговата музика зборува гласно, повеќе од на сите други. Во песната Дом, тој нѐ поканува директно во својот ум, откривајќи ги своите борби, влажните, тешки, скоро задушливи делови од себе и сепак избира да го покаже сето тоа. Егзистенцијална ранливост која допира многу длабоко. Преку оваа трака тој ни нуди метафоричен сигурен простор и оптимистична светлина на крајот на тунелот. Чувство на тоа дека без разлика колку е темно, нешто убаво сепак ќе најде пат до неговото светилиште.
Убавината на сите овие негови текстови е дека тие стануваат некаква Суфиска мудрост, помешано со малку западен егзистенцијализам. Неговото дело ни покажува како соочувањето со сопствената внатрешна темнина може да стане извор на увид и трансформација. Овој Урбан Суфи успева да ја пренесе таа мудрост на современ јазик и звук, проширувајќи ја до најповредените, дури и до оние кои никогаш немале шанса да искусат духовност или мистицизам.
Албумот завршува со трака што ја романтизира смртта, тема која е присутна во стиховите на Ајдин уште од самиот почеток. Тема која е отворена на многу толкувања. Она кое мене најмногу ми се допаѓа е повикувањето на слушателот внимателно да ги слушне неговите зборови и навистина да ги разбере. Во оваа песна зборува за еден вид на самоубиство. Метафорички ме потсетува на Ал-Газали (غزالی). Овие стихови најсилно ја носат таа поврзаност.
Все они были будто сон
Вот он я, настоящий,
И ты плачешь.
(„Сите тие беа како сон.
Еве ме, вистинскиот јас,
А ти плачеш.“)
Тука тој зборува за будење од нешто, и како сите тие други (тогаш) биле во некаков свет на илузии. Тука во игра стапува фана (fanāʾ) – потполно растопување на егото во Бог, за кое зборува Ал Газали. Тоа е еден вид исчезнување, но не од нихилистичка гледна точка. Од неговото (на Ал-Газали) искуство, патот започнува кога себството (nafs) умира. Кога егото исчезнува, срцето станува огледало што ја рефлектира светлината на Бог. Степените на Нафс се сложени, но идејата е дека то е еден вид на преобразба: Започнувајќи од Заповедничкиот Нафс (Nafs Al-Ammara) што ги претставува желбите и нагоните, следен е Самоосудувачкиот Нафс (Nafs al-Lawwama) кој станува свесен и способен за рефлексија, и завршува со смирениот нафс (Nafs al-Mutma-inna) кој е во согласност со Божествената волја.
Моя смерть прелестна – Оваа смрт не е мрачна, таа е прекрасна затоа што е неопходна.
Масло Черного Тмина се појави како еден вид на Урбанистички Суфист, кој ја носи мудроста преку болката впиена во текстурите на трип-хопот, инструментали обоени со дарк-џез, длабоко експресивен глас, и суровата енергија на олд-скул рапот. Реткоста на овие комбинации го прави неговото творештво навистина уникатно, нудејќи ни нас – меланхоличните, силна желба за да го сакаме животот.
Depth that cuts deep into the soul of the wounded and leaves a trace that one can’t forget — that’s how the music of Maslo Chernogo Tmina feels. It’s one of those you can’t leave on only in the background. It sucks you in deeply, transferring you into the world he created. You either have a choice to go inside and feel everything he offers, or just run away and avoid confronting your own pain.
A Kazakh artist who started under this pseudonym in 2018, releasing two singles that gained a lot of attention for their unique style and distinctiveness. With just one album before this one and many singles he’s fed us over the years while we were constantly waiting to see where his transformation would lead, he released his second album, WAFA, at the end of last year. In it, he shows up in the form he’s taken in this moment, bringing with him everything he’s built so far. Soul-changing lyrics and instrumentals that offer a deeper glimpse into his own being.
Aydin (Maslo Chernogo Tmina) and his producer Danik (DRK9SS) have been working together since the very beginning. They’re a perfect match, deeply connected and always knowing exactly what needs to be done. I have to say, I never feel the same way about Aydin’s tracks produced by others as I do about the ones made with Danik. There’s a certain realness that comes through their sound.
WAFA opens with an intro that’s perfect for pulling the listener in. Aydin steps in with a mix of spiritualism and street vibe, setting the tone for the journey we’re about to go through. Even though the first track mainly carries a rap-beef energy as an introduction to who he is — something we already know well from all of his music before, the words he uses and the way he delivers them often have a strong sense of spirituality.
While in the second track, the one that spoke to me first when I listened to the album — Lyublu (I love), the chorus goes:
Я люблю ночь больше, чем день (I love night more than day)
Я люблю смерть больше, чем жить (I love death more than life)
The metaphors Aydin uses are never shallow; they often carry a deeper meaning than what the words alone reveal. That’s what’s so fascinating about his music, often feels like reading a sacred book, one that makes you stop and reflect on what is truly being said. And usually there are multiple layers of meaning.
In this track in particular, it feels like he’s speaking to what are generally called the “demons” within him, those hidden, restless parts that some of us have also explored, discovering countless layers of complexity inside ourselves. Jung would call this the shadow, yet in Sufi terms (if I decide to compare the shadow with the nafs), it is also the self that must be seen, tamed, and transcended to approach the Divine. Aydin has clearly explored this inner terrain. In the track, he speaks of how, even though this “shadow” has shaped who he is today, he attempts to tame it, contain it, and to lock it away deep inside, sort of private sanctuary where it waits, untouched, for judgment day, where it’s going to reveal its whole radiance.
There’s a part of me that finds this poetically beautiful, with the lust toward the raw acknowledgment of the darkness that forms the soul, but still needing it to be hidden, locked only for personal discoveries. Yet another part of me yearns for integration, believing that those hidden pieces should be allowed to breathe and coexist with the light. Even if he buries it deeply, the traces of his darkness I hope would still be present through in his music, hidden in the words and melodies, offering the same healing effect to me, and I suspect, to many others as well. There’s a rare intimacy in that act. The beauty of witnessing someone’s inner labyrinth, unflinching and unguarded, and finding pieces of your own shadow reflected back.
Continuing the album, the next track, jd, featuring another Kazakh rapper, Qaraqozgan, opens with Aydin using Arabic words, which from my research map out a spiritual journey, while the track still carries its underlying urban hip-hop energy.
On the other hand, Qaraqozgan brings a completely different style of rhymes, more old-school, raw and tough. But the instrumental, a Portishead sample, fits perfectly with both of the artists creating a very cohesive combination. Even though their lyrical energies differ, their delivery carries the same calm, laid-back presence. A steady way of expressing themselves where everything is accepted as it is and they share their truths with quiet assurance.
This track carries a style that only people from certain places seem able to bring. Many of us from post-socialist countries have learned to accept all the shit we go through and still express it in the calmest, most controlled way. That’s why I’ve never had a problem walking around Skopje on heavy nights, through brutalism and thick smog, with the headphones on, letting his dark, yet healing music carry me. It’s the same thing I’ve experienced with trip-hop and dark jazz and it’s clear that these genres are a profound influence on Aydin’s music. He often references artists like Portishead and Massive Attack, carrying not only their melancholic atmosphere but also getting into the dark shadowy texture of dark jazz.
What’s fascinating is that he’s not out there in the public eye, and yet his music speaks louder than anything else. On the track Дом (Home), he invites you straight into his mind exposing his struggles, the damp, heavy, almost suffocating parts of himself and still he chooses to show it all. It’s an existential kind of vulnerability that hits deep. Through this track, he offers us his metaphorical safe space and the optimistic light at the end of the tunnel. The sense that no matter how dark it is, something will always find its way into his sanctuary.
The beauty of all these lyrics is that they become a modern Sufi wisdom, with a pinch of Western existentialism. His work shows how confrontation with one’s inner darkness can become a source of insight and transformation. This Urban Sufi manages to bring that wisdom into contemporary language and sound, spreading it to the most wounded even to those who have never had the chance to experience spiritualism or mysticism.
The album closes with a track that romanticizes death. A theme often present in Aydin’s lyrics since the very beginning. It’s a topic open to many interpretations, but what I like most is that he asks the listener to pay close attention to his words and truly understand them. In this one, he speaks about sort of a suicide.
Metaphorically, it reminds me of Al-Ghazali (غزالی). There’s one part of the track in particular that brings me to that connection:
Все они были будто сон
Вот он я, настоящий,
И ты плачешь.
(“They were all like a dream.
Here I am, the real me,
And you’re crying.”)
He speaks about awakening from something, about how everyone else has been in a world of illusion. Here, the fanāʾ (the complete dissolusion of the ego-self into God) that Al-Ghazali talks about comes into play. It’s sort of a passing away, but not in a nihilistic point of view. From his (Al Ghazali’s) experience, the path begins when the self (nafs) dies. When the ego perishes, the heart becomes a mirror reflecting the light of God. The stages of the Nafs are too complex, but the idea is that it’s a sort of transformation. Starting from the Commanding Self (Nafs Al-Ammara) representing the desires and impulses, followed by the Blaming Self (Nafs al-Lawwama) being aware and capable of reflection and ending with the Tranquil Self (Nafs al-Mutma-inna) being in allignment with the divine will.
Моя смерть прелестна – This death is not grim, it’s beautiful because it’s necesseary.
Maslo Chernogo Tmina has emerged as an Urban Sufi, delivering wisdom through the pain-soaked textures of trip-hop, dark-jazz infused instrumentals, a deeply expressive voice, and the raw energy of old-school rap. The rarity of this combinations makes his work truly unique, offering many of us melancholics, a great desire to love life.